Zmiana sił
Konferencja w Jałcie ustaliła, że
Kresy Wschodnie wejdą w skład ZSRR, a w sprawie północnych i zachodnich
granic Polski ustalono jedynie, że otrzyma ona dodatkowe ziemie do tych terenów. Uznawane przez
Polaków za
ambasadorów sprawy
polskiej państwa zachodnie, uległy
Stalinowi. Duża część
społeczeństwa nie mogła się z tym pogodzić i postanowiła
przeciwstawić się komunistom, lecz uważała, że spowoduje to jedynie zmianę
okupanta. W styczniu 1945 r.
została rozwiązana Armia Krajowa, w miejsce której
powstały inne organizacje podziemne, a przynależność do nich była karana więzieniem, zesłaniem do obozu lub
śmiercią. Następnie, wskutek ujawnienia się i rozmów szesnastu
polskich przywódców państwa podziemnego mających na celu dojście do kompromisu z władzami
ZSRR, zostali oni aresztowani i wywiezieni do
Moskwy.